بۆ ناوەڕۆک بازبدە

دەروازە:جوگرافیا/وتاری ھەڵبژێردراو/٢

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

چیای‮ ‬ھەڵگورد، ھەرچەندە ھەندێ کەس بە ھەڵە دەڵێن یەکەم چیای بەرزی باشوورە بەڵام لە ڕاستیدا دووەم بەرزترین لوتکە چیای‮ باشووری کوردستان و ھەروەھا ئێراقیشە، بەرزییەکەی‮ ٧٠٦٣ مەتر لە سەر ئاستی‮ ‬رووی‮ ‬دەریایە، ‮ ‬بە دووری‮ ١٨ کیلۆمەتر دەکەوێتە باکوری‮ ‬رۆژھەڵاتی‮ ‬ھەوڵێری‮ ‬پایتەخت. لە کوردستان ھەر چیا و شاخ و کێوێک ھێمایەکی شکۆداری و سومبولی شۆڕش و کوردایەتی دەنوێنێ، ئەو چیایانە شان بەشانی پێشمەرگە لەکاتی شۆڕشەکاندا وەک قەڵغانێک بوون لەبەرانبەر دوژمندا، یەکێک لەو چیا بەرزانە، لوتکەی چیای ھەڵگوردە، شوێنی جوگرافی دەکەوێتە زنجیرە چیاکانی حەسارۆست، نزیک سنووری نێوان ڕۆژھەڵات و باشوور، ئەو چیایە دەکەوێتە ناوچەی سەکرانی ھەڵگورد کە سەر بە (شارستانی) قەزای چۆمانە، ئەوەی شایەنی باسە چیای ھەڵگورد بەدیمەنێکی شاخاوی لە زستان و بەھاردا لوتکەی بە بەفر دادەپۆشرێ و لەھاوینYش دەبێتە ناوچەیەکی گەشتیاری و تەنانەت خەڵکێکی زۆر حەز بەسەیرانی ناوچەکانی دەوروبەری ئەو چیایە دەکەن. سەبارەت بەەوەی کام چیا بەرزترین چیای باشووری کوردستان و ھەروەھا ئێراقیشەدەبێ ئاماژە بەوە بکرێ کە چیای شێخەدارە کە دەکەوێتە گوندی کونەدای سەر بە ناوچەی سۆرانی پارێزگای ھەولێر و بەرزیی ئەو چیایە دەگاتە (٣٦١١) مەتر، واتە چەند مەترێک لەچیای ھەڵگورد بەرزترە.

زیاتر...